Raport NIK dotyczący kondycji zabytków w kraju

Ernst · Administrator

Raport NIK dotyczący sytuacji zabytów w kraju. Dokument "Informacja o wynikach kontroli prawidłowości gospodarowania i nadzoru nad wybranymi zabytkami nieruchomymi w latach 2004 - 2008" - [link widoczny dla zalogowanych].

Ciekawe fragmenty zacytowane przez użytkownika arturborat na forum Odkrywca ([link widoczny dla zalogowanych]):

" (...) Dodatkowym czynnikiem wpływającym na konieczność przeprowadzenia niniejszej kontroli były sygnały
dotyczące nieprawidłowego działania służby ochrony zabytków pod rządami nowej ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr
162, poz. 1568 ze zm.).(...)

W ocenie Najwyższej Izby Kontroli publiczni właściciele zabytków wykazują rażące niedbalstwo w gospodarowaniu zabytkami nieruchomymi. Niedostateczne zabezpieczenie obiektów zabytkowych przed działaniem czynników atmosferycznych, pożarami czy włamaniami powoduje ich daleko posuniętą degradację. (...)

W ocenie Najwyższej Izby Kontroli prawidłową politykę państwa uniemożliwia brak wiedzy o stanie faktycznym i prawnym zabytków. Rejestr i ewidencja zabytków (prawnie określone bazy danych o zabytkach) zawierają
dane nieaktualne i są prowadzone nierzetelnie.
System nadzoru nad zabytkami jest niewydolny i wymaga radykalnej zmiany. (...)

Prowadzone przez wojewódzkich konserwatorów zabytków rejestry zabytków nieruchomych oraz wojewódzkie ewidencje zabytków zawierały nieaktualne dane.
Przyczyną niedostosowania wpisów do rejestru i ewidencji zabytków do stanu faktycznego była duża liczba obiektów oraz mała liczba etatów w ramach służby ochrony zabytków. (...)

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie sprawuje prawidłowego nadzoru nad służbą konserwatorską, nie dokonuje też niezbędnych analiz polityki państwa w dziedzinie ochrony zabytków. (...)

W zakresie nadzoru nad zabytkami Najwyższa Izba Kontroli dostrzega konieczność systemowej zmiany funkcjonowania służby ochrony zabytków i wnosi do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o opracowanie projektu nowelizacji
ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w którym:
- uregulowane zostanie utworzenie jednej, zupełnej bazy danych o zabytkach nieruchomych pozwalającej na uzyskanie przede wszystkim aktualnej informacji o właścicielu i posiadaczu zabytku,
- wyeliminowane zostaną rozbieżności interpretacyjne dotyczące obowiązku posiadania dokumentacji konserwatorskiej, programu prac i programu
zagospodarowania obiektów pozostających w użytkowaniu,
- wprowadzony zostanie obowiązek oznakowania zabytków wpisanych do rejestru. (...)

Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Żaden z 9 objętych kontrolą zabytków nie został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego. Zabytki te były wpisane do rejestrów zabytków
prowadzonych w dawnych województwach: rzeszowskim, przemyskim, krośnieńskim, tarnobrzeskim i tarnowskim. WKZ przystąpił do przenoszenia danych z rejestrów nie istniejących województw dopiero w październiku 2008 r., tj. po upływie prawie 10 lat od wprowadzenia reformy administracyjnej kraju. (...)

Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków - Wszystkie zabytki objęte kontrolą ujęte zostały w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Zabytki te
zostały także wpisane do rejestru zabytków, jednak zakres danych w rejestrze był niezgodny z wymogami określonymi w §4 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie prowadzenia rejestru zabytków (...)

Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków (...) Nieprawidłowości stwierdzono przy sposobie przeprowadzania przez WKZ kontroli zabytków. Dwanaście obiektów zostało skontrolowanych przez pracowników WUOZ
bez stosownych upoważnień do przeprowadzenia kontroli, w 13 protokołach kontroli nie zawarto wymaganych informacji o przyczynach powstania nieprawidłowości, ich
zakresie i skutkach oraz osobach za nie odpowiedzialnych. (...)

W toku kontroli analizie poddano karty ewidencyjne 64 zabytków objętych kontrolą NIK. W wyniku powyższej analizy stwierdzono, iż KOBiDZ nie posiadał kart ewidencyjnych 4 zabytków, zaś pozostałe karty ewidencyjne posiadały
nieaktualne dane. Spośród 59 kart ewidencyjnych, jedynie 2 karty aktualizowane były w okresie ostatnich 5 lat. Najwięcej kart ewidencyjnych (42 karty) zawierało dane
aktualizowane w okresie od 10 do 30 lat temu, zaś 7 kart nie aktualizowano od ponad 30 lat. Spośród 59 kart ewidencyjnych 38 kart zawierało nieaktualne dane
o właścicielu zabytku, zaś 34 karty – nieaktualne dane o posiadaczu zabytku. W kilku przypadkach jako obecny posiadacz zabytku wpisane były państwowe gospodarstwa
rolne zaś w jednym przypadku gminny komitet PZPR."

Zachęcam do przestudiowania dokumentu. Myślę, że to kwintesensja naszych problemów.

Maciej

No trudno się oprzeć takiemu wrażeniu.

Ale nawet już zahaczając o tematykę polityczną (np. potrzeba zmiany ustawy), proponowałbym skoncentrować się na publicystyce co najwyżej. Nie ma się co porywać z motyką na Słońce.

Inny wymiar tego problemu, to że istnieje popyt i podaż na szabrowane dzieła sztuki. Jest parę artykułów w tym temacie sprzed paru lat:
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Ernst · Administrator

Fakt szabrowania dzieł sztuki jest przerażający (choćby Niesytno). O zgrozo, deja vu - przypominają mi się obrazy koszmaru po 1945 roku.