Zabytki architektury przemysłowej

arch

Tu chciałbym zaproponować miejsce na informacje o zabytkach techniki (ruchomych i nieruchomych). Tak jak kiedyś architekturą "na cenzurowanym" były czynszowe kamienice i pałace tak teraz tymi niechcianymi są obiekty poprzemysłowe. Za dużo tego rodzaju zabytków znika, za mało obiektów podlega ochronie.

Ernst · Administrator

Witam wreszcie Very Happy

! Rzeczywiście, ostatnio wiele z nich "poległo" i kolejne są zagrożone. Problem jest wciąż ten sam - adaptacja dużego obiektu przemysłowego. Ale czy też nie można rozwiązać do w inny sposób aniżeli rozbiórka?

Temat stanowi duże wyzwanie i myślę, że jako stowarzyszenie powinniśmy je w jakiś sposób podjąć. Niebawem dodam do naszej Czerwonej Listy parę interesujących obiektów przemysłowych z mojego regionu.

Maciej

W porcie miejskim (Wrocław) stoi na bocznicy kolejowej wagon towarowy z czasów III Rzeszy. Takimi samymi wagonami wożono ludzi do Auschwitz, a później (po wojnie) wysiedlano za nową niemiecką granicę. To też kawałek historii, choć bolesnej.

arch

To jest mój 3. post. Nie mam w nim nic do powiedzenia. Niestety muszę mieć 3 posty aby móc umieszczać linki, w tym zdjęcia. Dotychczas miałem 2, więc ten jest tylko pro forma. Apopleksji można dostać!

Maciej

GrafIwan

Jeżeli chodzi Ci o ten wagon z wronkami , to niestety ale te wronki ktoś dużo później namalował "szprejem" tak więc nie jest to oryginalne oznaczenie - prędzej tak po mojemu to wagon zza wschodniej granicy niż oryginał z linke hoffman ...

Do meritum - tego jest i dużo i mało - w każdym praktycznie podwórku jest lub była jakaś manufaktura ale tak na dobrą sprawę większość tych manufaktur nie przedstawia sobą dużej wartości - mówię większość - lecz oczywiście nie mam na myśli wszystkich - natomiast obiektów ciekawych jest we wrocławiu kilka - klikanaście aczkolwiek dostęp do nich może być nieco bardziej problematyczny niż elewator portowy Smile

Zresztą jakby tak wziąść pod rozwagę co we Wrocławiu akurat jest faktycznie zabytkiem a co nie to bilans mógłby się przesunąć w nieco dziwną stronę - biorąc pod uwagę że straty np ostrowa tumskiego to jakieś nie przymierzając 80% - a taki elewator właściwie od nowości jest oryginalny - w środku nawet maszyny są częściowo oryginalne - nie wszystkie oczywiście ale przynajmniej w jakiejś tam mierze ... Więc tu warto by sobie zadać pytanie co właściwie jest u nas we Wrocławiu zabytkiem a co jest "repliką " ...

Maciej

Witaj na forum Smile

Myślisz, że to zza wschodniej granicy? W sumie wszelkie mienie ruchome to raczej wędrowało po 1945 w przeciwnym kierunku... Ale nie znam się na wagonach, po samej konstrukcji nie umiem ocenić...

Masz rację, że "stopień oryginalności" to atut zabytków przemysłowych. Natomiast ich problemem są zwykle:
- brak pomysłu na obiekt (tego nie wiem jak zmienić)
- brak świadomości wartości obiektu (za to się zabraliśmy zakładając "czerwoną")
- opór społeczny przed aprecjacją obcej kultury - pod Piastów za grzyba tego podciągnąć się nie da Wink

(trudno z tym dyskutować, można chyba tylko cierpliwie edukować).

GrafIwan

Co do obcej kultury - ja tam się ze zjawiskiem wręcz odwrotnym spotykam przeważnie - jak zwykły widelec pre 1945 jest wart może z 20zl to taki z wronką lub znakami ss może dojść do 50zl Smile

Tak samo wszelka militarka , zresztą z "breslau" jest tak samo jak coś ma w nazwie breslau to od razu idzie w górę przynajmiej na allegro ale to może nie jest zbyt miarodajne żródło- ... Osobiście już od kilku dobrych lat raczej obserwuje "skok na niemczyzne" niż zjawisko odwrotne - raczej tak "po mojemu" .

Co do braku pomysłu - cóż - tu naprawdę ciężko coś powiedzieć sensownego - czasem można to co jest w środku spruć doszczętnie bo nie ma to znaczenia czasem nie - mieszkania zasadniczo można zrobić wszędzie - na przykładzie ZNTK - tyle jest małych targowisk i tak dalej - giełd staroci chociażby - można było zrobić prosty zabieg wylewając beton i już masz piękną hale targową małym kosztem w centrum miasta dało by się - dało ale jakoś inwestor i miasto w sumie też nie miało woli.

Co do świadomości- nie umie się tu wypowiedzieć zupełnie ...raczej spotykam ludzi którzy rozumieją że jak coś jest oryginalne to raczej cenne - ale z drugiej strony widziałem co się działo na ZNTK jak cena złomu przekroczyła 25gr/kg...

Maciej

Wiesz, fascynacja Breslau to coś co rozwinęło się w ciągu ostatnich 10 lat. Nadal ma charakter spontaniczny, oddolny i nie tylko nie zawsze trafia do "czynników oficjalnych", ale i ma w społeczeństwie swoich zajadłych przeciwników (nie powiem od której stacji radiowej, żeby nie robić jej reklamy).

Znalazłem coś takiego dzisiaj:
[link widoczny dla zalogowanych]
RAŚ postuluje stworzenie ogólnopolskiego Funduszu Ochrony Zabytków Przemysłowych. Co o tym sądzicie?

GrafIwan

Link coś mi nie domaga - fajnie że ktoś coś robi pytanie tylko czy w ogóle tam wiedzą sami ze sobą o co im chodzi ...

arch

Jestem za. Uważam, że należy wesprzeć. A pytanie czy raczej my wiemy o co nam chodzi? Moja odpowiedź jest taka, że powinniśmy ratować zabytki, w tym fabryki,
nawet z Belzebubem. A polityki lepiej nie mieszajmy z zabytkami. Ergo. Każda słuszna
inicjatywa powinna być przez nas wsparta.

Maciej

ok, to wklejam fragmenty:

Jerzy Gorzelik: Ratujmy górnośląskie zabytki przemysłowe!
2010-05-25 13:04

(...)

Podejmowanie skutecznych działań w celu ochrony dziedzictwa kultury industrialnej z reguły przekracza finansowe możliwości samorządów. Dopóki nie zostanie dokonana gruntowna decentralizacja finansów, konieczne jest zatem zaangażowanie środków z budżetu centralnego. Wychodząc z tego założenia, Ruch Autonomii Śląska wnioskuje o utworzenie Funduszu Ochrony Zabytków Przemysłowych. Stosowna petycja po zebraniu odpowiedniej liczby podpisów przesłana zostanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Problem dziedzictwa industrialnego od lat zajmuje ważne miejsce w działaniach RAŚ. Ruch jest współorganizatorem Górnośląskich Dni Dziedzictwa, odbywających się w regionie co roku na przełomie września i października. RAŚ alarmował też opinię publiczną w sprawie kilku zagrożonych dewastacją zabytków. Inicjatorem akcji jest dr Henryk Mercik, miejski konserwator zabytków w Chorzowie, wcześniej zatrudniony na podobnym stanowisku w Rudzie Śląskiej. Za jego sprawą powiodła się rewaloryzacja szeregu cennych obiektów w obu miastach.
Pomysł funduszu inspirowany jest przykładem powołanego w roku 1985 Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, zasilanego przede wszystkim z budżetu Kancelarii Prezydenta – co roku kwotą rzędu kilkudziesięciu milionów złotych. Środkami tymi dysponuje Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. W przypadku FOZP finansowane byłyby nie tylko działania podejmowane na Górnym Śląsku, jednak szczególna koncentracja obiektów przemysłowych na tym terenie czyni z tego regionu głównego potencjalnego beneficjenta funduszu.

(...) Ruch Autonomii Śląska liczy na wsparcie innych stowarzyszeń i środowisk, zainteresowanych zachowaniem spuścizny ery przemysłowej.

źródło cytatu to oczywiście histmag: [link widoczny dla zalogowanych]

Ja tylko nie byłbym pewien, kto byłby głównym beneficjentem. Z rejestrów wynika, że najwięcej zabytków przemysłowych jest (wbrew pozorom) na Dolnym Śląsku.

arch

Nieważne. Ważne, że ratujemy wartościowe obiekty. Dodatkowo jest okazja do promocji "Czerwonej Listy".

GrafIwan

Dobra zrobimy krótką listę - taką na poczekaniu - niestety prawdopodobnie będziemy musieli się gdzieś spotkać żeby ustalić 2 rzeczy - obchód terenowy i warunki nazwijmy to "ochrony internetowej"

1- Malczyce - fabryka papieru 2 (raczej już jest po herbacie)
2- Malczyce - cukrownia i przyległości - trzeba się streszczać bo wyglądało to trochę jakby się ta cukrownia zwijała - tzn raczej chyba upadała w zeszłym roku
3 - Ołdrzychowice Kłodzkie(a może Odrzychowice w każdym razie pod Kłodzkiem) - Zakład włókienniczy - stan 4 (cały kompleks przemysłowy trochę tam tego jest ok 5-6bnudynków)
4 Leśnica - fabrkyka chemiczna - ratować to co jeszcze zostało- to byłą fabryka którą założyli ludzie mający niebagatelne znaczenie dla rozwoju chemii w ogóle (teoria gazów itp) stan 2 (tam w sumie też już jest po herbacie ale to co jest trzeba ratować )
5 Szklary - huta niklu - to w zasadzie jest już kompletna ruina stan 1 nie ma za bardzo co już ratować
6 Małe obiekty przy trasie Wrocław - Kłodzko ze szczególnym uwzględnieniem browaru w niemczy - browar stan 3 ale szybko się pogarsza
7 Wrocław - młynownia węgla - stan 3+ \
8 Wrocław - kotłownia 3m - stan 3 - oraz hale produkcji syntetycznego jedwabiu bodajże blok alkalicelulozy również pomieszczenia biurowe i laboratoria - stan -4
9 Ostatnia hala ZNTK - stan 4
10 szczątki po browarze piast stan z każdym miesiącem leci na łeb na szyje..
11 elewator zbożowy
12 okolice świebodzkiego ale to temat na dłuższą historie
13 Pafawag - kotłownia hala A7 (bodajże nie pamiętam tych numerów na pamięć) stan ogólnie gdzieś koło 4
14 Pafawag - ujęcie wody technicznej stan 4+ (ale to na luty 2009)
15 Wieża wodna na grobli oraz ta na pl. Danilowskiego
16 zbiorniki po gazowni przy trzebnickiej - na dobrą sprawę nie wiem czy to się nadaje do ochrony ale na pewno jest dość ciekawe...
17 gazownia na księżu - gazu już tam podobno nie robią wiec status obiektu też jest do ustalenia dopiero
20 Fabryki na kępie mieszczańskiej (k. mostu Sikorskiego dzisiejszy Herbapol i za płotem ) stan 3+ cenna rzecz - początek Wrocławskiego przemysłu w ogóle )
21 - piekarnia mamut - szybka reakcja musi być bo już koparka to gryzie
22 - wrocławskie manufaktury w podwórkach - tu trzeba by się przejść i ocenić nie wszystko jest cokolwiek warte
23 - Kino na jedności narodowej nie przemysłowe ale te stare kina też warto by utrzymać bądź co bądź często to jeden z niewielu Polskich elementów historii miasta ...
24 tereny Hutmen-Fadroma - wzdłuż torów ze świebodzkiego na zachód nie wszystko tam jest warte uwagi ale kilka obiektów warto by było obejrzeć
25 -Jeżeli jeszcze coś zostało z cukrowni sołtysowice to to + młyn za młyn chyba też za niedługo się wezmą a to jeden z ostatnich dużych obiektów we wro...
26 - Wrocław Trzebnicka - dawny budynek gazowni - niedaleko zbiorników chyba w środku już bardzo zmieniony ale zasadniczo nie uszkodzony od wojny - dobrze było by się dowiedzieć jaki jest jego status (dziś warsztaty samochodowe częściowo a w części w sumie nie wiadomo)
Na poczekaniu to tyle ... sprawa raczej wymaga obchodu terenowego, co do końca łatwe może nie być .

Pozdrawiam

arch

Wiem, że Młyn koło korony miał być adoptowany na "lofty". Tak samo Browar Piastowski.